Nellie Bly (1864 - 1922)

Prekursorka dziennikarstwa śledczego

Nellie Bly, źródło: podroze.onet.pl

Jej pełne imię to Elizabeth Cochran Seaman. Urodziła się w 1864 roku w Pittsburgh (Stany Zjednoczone), miała 14 rodzeństwa. Z powodu braku funduszu była w średniej szkole tylko jeden semestr. Kiedy w gazecie "Pittsburgh Dispatch" przeczytała artykuł  "Do czego nadają się dziewczęta" (ang. „What Girls Are Good For”), definiujący miejsce kobiet w kuchni, przy dzieciach i przy mężu, na pewno nie w pracy - napisała do list podpisując się "Samotna Sierota" (ang. "Lonely Orphan Girl"). Redaktor był pod wrażeniem jej pióra i zaproponowano jej etat. Wtedy kobiety używały pseudonimów - od popularnej piosenki Stephena Fostera zaproponowano „Nelly Bly”, jednak podczas druku przez pomyłkę napisano „Nellie Bly” i tak zostało. 

Dziennikarka od razu wzięła się do ciężkiej pracy. Jak pisała o życiu pracujących kobiet, to zatrudniała się w fabrykach. Artykuły były bardzo popularne, ale właściciele fabryk będący inwestorami gazety wzniośli skargi i Bly została przeniesiona na dział mody i ogrodnictwa. 21-latka nie wytrzymała tam za długo i udała się do Meksyku jako korespondentka. Protestowała przeciwko uwięzieniu lokalnego dziennikarza za krytykowanie dyktatora Porfirio Díaza, za co zagrożono jej więzieniem i po 6 miesiącach musiała uciekać do kraju.

W 1887 roku zmieniła gazetę na "The New York World" wydawaną przez Josepha Pulitzera i postanowiła sprawdzić prawdziwość przerażających doniesień o szpitalu psychiatrycznym Women's Lunatic Asylum na Blackwell's Island. W szpitalu umieszczano niewygodne kobiety, które próbowano  "zreformować". By tam się dostać, długo ćwiczyła miny i krzyki oraz zameldowała się w pobliskim pensjonacie i oskarżała ludzi o szaleństwo. W końcu po interwencji policji i sądu dostała się do szpitala. Przez 10 dni była świadkiem tragicznych warunków i zdarzeń. Personel medyczny nie miał uprawnień ani wiedzy, wdawał się w bójki z pacjentami, nie było jedzenia i nie sprzątano. Pulitzer musiał interweniować by ją wyciągnąć. Artykuły przyniosły jej sławę,  a szpital zamknięto.

Szpital psychiatryczny dla kobiet na Blackwell's Island, źródło: en.wikipedia.org

W kolejnych latach Bly postanowiła sprawdzić, czy da się objechać świat w 80 dni jak przedstawił to w swojej książce Jules Verne. Wtedy samotnej kobiecie nie wypadało podróżować, czy nawet jeść publicznie. W listopadzie 1889 roku rozpoczęła podróż zabierając sukienkę, dobry płaszcz i buty oraz małą torbę podróżną Gazeta zorganizowała konkurs "Zgadnij, czy zdąży" (ang. „Nellie Bly Guessing Match”), a wygraną była podróż do Europy. Przez całą podróż Bly wysyłała telegrafem raporty. Sam Verne jej dopingował, którego poznała we Francji. Podróżowała statkami parowymi i kolejami, nie rezygnując z atrakcji, np. w Chinach odwiedziła kolonię trędowatych. Po 72 dniach witały ją tłumy na stacji w Nowym Jorku.

Grafika z gazety "The New York World" przedstawiającą podróż dookoła świata Nellie Bly, źródło: en.wikipedia.org

Bly mając 31 lat poślubiła milionera Roberta Seamana, który miał 73 lata. Zrezygnowała z dziennikarstwa by pomagać mężowi w interesach. Po jego śmierci przejęła stery w firmie Iron Clad Manufacturing Co. produkującej bańki na mleko. Jako samodzielny wynalazca uzyskała patenty na ulepszoną bańkę na mleko oraz kosz na śmieci umożliwiający układanie ich w stos. Pomimo dobrego podejścia do ludzi, firma zbankrutowała okradana regularnie przez kierownika. 

Po tym wszystkim Nellie Bly wróciła do dziennikarstwa opisując i jeżdżąc na front wschodni Europy podczas I wojny światowej. Relacjonowała też walkę kobiet o prawa wyborcze w 1913 roku przewidując w artykule "Sufrażystki stoją wyżej od mężczyzn" (ang. "Suffragists Are Men's Superiors"), że prawa zostaną wywalczone w 1920 co okazało się prawdą. Zmarła na zapalenie płuc w Nowym Jorku.

"Właściwie ulokowana energia może zdziałać wszystko". 

Źródła: bustle.com, en.wikipedia.org, podroze.onet.pl

Oryginał cytatu: "Energy rightly applied can accomplish anything."