Chemiczka i fizyczka, jedyna kobieta dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla
CZYTANIE TO NUDA? MOŻE FILM?
- "Skłodowska" (ang. Radioactive), 2019 reż. Marjane Satrapi IMDb: 6,2 IMDb
- "Maria Skłodowska-Curie" (fr. Marie Curie), 2016 reż. Marie Noëlle IMDb: 5,5 IMDb
- "Śladami Marii Skłodowskiej-Curie", 2011 reż. Krzysztof Rogulski IMDb: 7,8 IMDb
WYBITNE DZIECKO
Urodziła się w rodzinie pedagogów w Warszawie w 1867 roku i miała 4 rodzeństwa. Otrzymała dobre wykształcenie. Dawała korepetycje z matematyki, fizyki i języków obcych (znała 4: rosyjski, niemiecki, angielski, francuski). Pod wpływem nauczycielki Bronisławy Piaseckiej razem z siostrami wstąpiła na Uniwersytet Latający (konspiracyjne kursy organizowane w domach prywatnych dla kobiet, dla których uniwersytecka edukacja była zakazana).
Umówiła się z starszą siostrą, że ta pojedzie najpierw na studia do Paryża, a ona zostanie w kraju pracując na jej utrzymanie. Po zakończeniu studiów, miały się zamienić. Maria zaczęła pracować jako guwernantka, trafiając do rodziny rodziny Żorawskich w Szczukach. Uczyła też wiejskie dzieci podstawowych umiejętności takich jak czytanie, pisanie i liczenie, co w tamtych czasach było zabronione przez carskie władze.
ZŁAMANE SERCE
Wtedy też zakochała się i zaręczyła z synem państwa, u których pracowała. Niestety rodzina nie zgodziła się na ślub z biedną nauczycielką, co na tamte czasy było upokorzeniem.
Maria jeszcze rok pracowała jako guwernantka i powróciła do Warszawy, gdzie przy pomocy ciotecznego brata Józefa Boguskiego, byłego asystenta Dymitra Mendelejewa (m.in. twórca układu okresowego pierwiastków) oraz chemika Napoleona Milicera, byłego współpracownika Roberta Bunsena (m.in. wynalazca palnika gazowego do analiz jakościowych) podszkoliła się z chemii i fizyki.
PARIS, PARIS
W 1891 zgodnie z umową wyjechała do siostry już wtedy zamężnej do Paryża i rozpoczęła studia z przedmiotów matematyka i fizka na Sorbonie. Po zajęciach grywała w amatorskim teatrze, gdzie zaprzyjaźniła się m.in. z Ignacym Janem Paderewskim. Po ukończonych studiach z wyróżnieniem, otrzymała stypendium naukowe nad badaniami naukowymi związanymi z magnetycznymi właściwościami różnych rodzajów stali.
Maria Skłodowska-Curie: "Uczony jest w swojej pracowni nie tylko technikiem, lecz również dzieckiem wpatrzonym w zjawiska przyrody, wzruszające jak czarodziejska baśń."
Wtedy też poznała swojego przyszłego męża Pierre’a Curie. Wzięli ślub cywilny w 1895 roku (Maria była ateistką) i w podróż poślubną pojechali na rowerach.
POLO 'N' RAD... & NOBEL
Maria Skłodowska-Curie pisząc doktorat zajęła się promieniowaniem Becquerela, który badał uran naświetlając go i zawijając w kliszę fotograficzną co doprowadziło do odkrycia, że ten minerał emituje niewidzialne promienie. Maria zmieniła kliszę na bardzo czuły elektrometr.
Badając różne minerały dowiodła, że te zawierające uran emitują silniejsze promieniowanie niż daje uran w ich składzie. Znając składy tych minerałów doszła do tego, że musi być tam jeszcze jakiś nowy pierwiastek chemiczny. Do jej badań dołączył mąż i wspólnie opracowali metodę wskaźników promieniotwórczych by zbadać zdolność promieniotwórczą nowego pierwiastka. W 1898 przedstawili pracę, w której ogłosili odkrycie polonu (symbol Po, liczba atomowa 84). Kilka miesięcy później z Gustawem Bémontem poinformowali o odkryciu kolejnego pierwiastka chemicznego – radu (symbol Ra, liczba atomowa 88).
W 1903 Maria i Pierre Curie z Becquerelem Nagrodę Nobla z fizyki za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości. W czasie prowadzenia badań Maria urodziła 3 dzieci.
NOBEL NUMER 2
W 1906 roku zginął w wypadku konnego wozu ciężarowego mąż Marii. Otrzymała po nim katedrę fizyki, stając się pierwszą kobietą profesorem na Sorbonie. Bardzo zaangażowała się w pracę, otworzyła nowatorską szkołę uczącą dzieci w laboratoriach, muzeach i teatrach. Zgłosiła swoją kandydaturę do Francuskiej Akademii Nauk, ale ze względu na seksizm jej nie przyjęli (pierwszą przyjętą kobietą będzie jej doktorantka w 1962). W latach 1910-1911 wdała się w romans z żonatym fizykiem Paulem Langevinem, który został ujawniony i prasa wydała na nią wyrok oraz pisała wiele bzdur.
W 1911 roku otrzymała samodzielną Nagrodę Nobla z chemii za odkrycie polonu i radu zostając pierwszym człowiekiem nagrodzonym dwukrotnie i pierwszą kobitą laureatką z chemii.
Maria Skłodowska-Curie: "Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie. Trzeba wierzyć, że człowiek jest do czegoś zdolny i osiągnąć to za wszelką cenę."
MAŁE CURIE
W 1914 roku został otwarty Institut du Radium, w którym Maria prowadziła badania. W trakcie I wojny światowej zebrała aparaty rentgenowskie i zorganizowała samochodowe laboratoria tzw. "małe Curie", w których wykonywała zdjęcia rentgenowskie w polowych warunkach. W 1916 roku jako jedna z pierwszy kobiet zdała na prawo jazdy.
W latach 1921 - 1929 podróżowała do m.in. Stanów Zjednoczonych, gdzie kupiła gram radu najpierw do instytutu w Paryżu potem do Warszawy. Niestety w kolejnych latach jej zdrowie zaczęło się pogarszać, zaczęła tracić wzrok i słuch. W 1934 roku zdiagnozowano u niej niedokrwistość aplastyczną i chorobę popromienną. Tego samego roku zmarła. Szczątki Marii i Pierre’a Curie są w Panteonie w Paryżu.
Maria Skłodowska-Curie: "Niczego w życiu nie należy się bać, należy to tylko zrozumieć."