Przejdź do głównej zawartości

Oskar dla reżyserki! Że co?

Kto nie kojarzy Oskarów, Nagród Akademii Filmowej przyznawanych corocznie przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej od 1929 roku. Na tegoroczne rozdanie złotych statuetek czekamy jeszcze tydzień. W tym roku jest ekscytująco, ponieważ po raz pierwszy zostały nominowane 2 kobiety w kategorii "Najlepszy reżyser".
Źródło: analogicus z Pixabay 

Co mi się ciśnie na usta? Na pewno nie "wow". Z drugiej strony może jednak zrezygnuje z inwektyw i uznam to jako "mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości" (yep, żeby nie było to padło z ust astronauty Neila Armstronga, tego od Apollo 11 i lądowania na księżycu w 1969 roku). 
Dlaczego to może być tak ważne? Otóż od 1929 roku do dzisiaj aż 7 razy (wliczając obecny rok) kobiety reżyserki były nominowane w kategorii "Najlepszy reżyser", z których 1 wygrała statuetkę. Oto 7 wspaniałych (uprzedzam, że są spoilery)!

1976: Lina Wertmüller - pierwsza nominowana!

"Seven beauties" (tłum. Siedem piękności) to film włoski rozgrywający się podczas II wojny światowej. Film łącznie zdobył 4 nagrody filmowe i 10 nominacji.
Główny bohater  Pasqualino Frafuso, grany przez Giancarlo Giannini to typowy dyndas i cwaniak z Neapolu. Ma typowo włoską i głośną rodzinę - mamę i 7 sióstr uznanych powszechnie za nieatrakcyjne. Kiedy jedna z nich zawiera znajomość z alfonsem i w rezultacie zostaje prostytutką, Pasqualino idzie się rozmówić z tych typem by chronić honor rodziny. Rozmowa nie idzie jak po maśle i alfons trafia w kawałkach do walizek. Nasz dyndas zostaje złapany jak próbuje się ich pozbyć i trafia do więzienia, tam z kolei kombinuje jak się wydostać i trafia na oddział psychiatryczny. Tam też kombinuje i zapisuje się do armii włoskiej. Tam też kombinuje i dezerteruje, i trafia do niemieckiego obozu koncentracyjnego. Zgadnijcie co dalej? Kombinuje dalej i zostaje kochankiem, czy bardziej świadczy usługi seksualne niemieckiej komendantce (grana przez Shirley Stoler). Tutaj jego kombinacje się nie kończą i niestety rezultaty są bardzo smutne. To kombinowanie z początku jest próbą ucieczki, a potem zmienia się w walkę o życie. Do jakiego stopnia jesteśmy w stanie walczyć, by przeżyć? 
Źródło: https://en.wikipedia.org/

Za scenariusz i reżyserię odpowiadała Lina Wertmüller (ur. 1928) wtedy 47-letnia artystka, która była nominowana za reżyserię i scenariusz. Wtedy statuetkę dla reżysera zgarnął John G. Avildsen za film "Rocky" i to jest zdecydowanie film kultowy, wszyscy go widzieli a jeśli nie, to kojarzą faceta biegającego po schodach do "Eye of the tiger". Natomiast za scenariusz dostał Paddy Chayefsky za film "Network".
Źródło: https://variety.com/

Jeśli coś kocham, to to robię, a jeśli nie, to nie robię. Myślę, że jest to najważniejszy wybór, jakiego każdy z nas może dokonać w życiu, w sztuce, w historii: robić to, co się kocha. Jeśli się to kocha, to jest to ważne. Jeśli to kochasz, to robiąc to, wyrażasz siebie, swój czas i swoją historię. Jesteś autentyczny. Jeśli tego nie kochasz, zdradzasz nie tylko siebie, ale także swoją historię, swoją kulturę, swoją pozycję w społeczeństwie.
Dotychczas Lina Wertmüller wyreżyserowała 33 filmy, otrzymała 15 różnych nagród filmowych i 19 nominacje. W 2020 roku otrzymała Nagrodę Honorową od Akademii Filmowej (czyżby to było "przepraszam"?).

1993: Jane Campion

Mylnie można stwierdzić, że przez 17 lat żadna kobieta nie usiadła na reżyserskim krześle, ale o tym dlaczego ich nie brano pod uwagę będzie w osobnym poście. Jane Campion (ur. 1954) jest reżyserką, scenarzystką i producentką z Nowej Zelandii. W 1993 roku 39-letnia artystka została nominowana w 2 kategoriach - za reżyserię filmu "The piano" (tłum. Fortepian) oraz za scenariusz. 
Film opowiada historię szkotki Ady McGrath (Holly Hunter) i jej córki Flory (Anna Paquin), z których pierwsza zostaje sprzedana / wydana za mąż za nowozelandzkiego porucznika Alisdaira Stewarta (Sam Neill). Ada nie mówi od 6 roku życia i posługuje się językiem migowym oraz pięknie gra na fortepianie. Zostają wyrzucone na plaży razem z fortepianem i czekają na poznanie ich męża i ojca. Kiedy przybywa z przyjacielem Bainesem nie robi dobrego wrażenia i każe zostawić fortepian. W wyniku kilku wydarzeń instrument trafia w ręce Bainesa, który proponuje naszej bohaterce pewny układ. 
Źródło: https://en.wikipedia.org/
 
To bez dwóch zdań piękna historia i film. Po prostu trzeba to zobaczyć. Też przypomina mi się, że dla mnie jako dziecka to był pierwszy film, który gdzieś tam podpatrzyłam z scenami miłosnymi. 
Wtedy statuetkę zgarnął Steven Spielberg za "Listę Schindlera". Za to Jane Campion dostała nagrodę za scenariusz. Za "Fortepian" Oskary przypadły też Holly Hunter za rolę pierwszoplanową oraz Annie Paquin za rolę drugoplanową (miała wtedy 11 lat). Do tego film był absolutnym hitem pod względem finansowym, przy budżecie 7 milionów dolarów, zarobił 140,2 milony. Może z Oskarem się nie udało, ale za to w Cannes (gdzie film miał premierę) Jane Campion otrzymała Złotą Palmę jako pierwsza kobieta w historii tej nagrody. Łącznie film zdobył 64 nagród filmowych i 56 nominacji.
Źródło: https://cineuropa.org/
Chciałabym zobaczyć więcej kobiet reżyserek, ponieważ stanowią one połowę populacji i zrodziły cały świat. Bez ich wkładu w pisanie scenariuszy i reżyserowanie, reszta z nas nie pozna całej historii.
Dotychczas Jane Campion wyreżyserowała 20 filmów, otrzymała 55 różnych nagród filmowych i 50 nominacje. 

2003: Sofia Coppola

10 lat minęło jak jeden dzień... Sofia Coppola (ur. 1971) zaczynała od aktorstwa (zresztą u swojego ojca Francisa Forda Coppola w "Ojcu Chrzestnym", pytanie czy było łatwo, czy trudniej?), potem przeszła do reżyserii, pisania scenariuszy i produkcji. W 2003 roku jej film "Lost in Translation" (tłum. Między słowami) został nominowany w 4 kategoriach - za reżyserię, scenariusz, zdjęcia i za rolę pierwszoplanową męską dla Billa Murray'a.
Film opowiada historię podstarzałego i już niezbyt sławnego aktora Boba Harrisa (Bill Murray), który jedzie do Tokio promować whisky "Suntory". Tam zaprzyjaźnia się z młodą kobietą Charlotte (Scarlett Johansson). To tyle tak naprawdę, ponieważ filmy Sofii Coppoli ogląda się dla obrazu i sytuacji, nie zawsze jest jakaś poruszająca fabuła i twisty. Jednak zawsze jest to coś, co w człowieku zostaje. 
Źródło: https://en.wikipedia.org/

Wtedy statuetkę za reżyserię zgarnął Peter Jackson za "Władce Pierścieni: Powrót Króla", a Sofia Coppola dostała Oskara za scenariusz (czyżby się powtórzył schemat? Hmm....). Film "Lost in Translation" był nominowany 132 razy i wygrał 97 nagród.
Źródło: https://biografia24.pl/

Nigdy nie studiowałam reżyserii i nie myślałam o tym, żeby się tym zajmować, a potem po prostu znalazłam się w takiej sytuacji i spróbowałam. Lubię obserwować, a przed kamerą czuję się niepewnie.
Dotychczas Sofia Coppola wyreżyserowała 23 filmy, została nominowana do różnych nagród filmowych 81 razy i odebrała nagrodę 59 razy.

2009: Kathryn Bigelow - pierwsza nagrodzona reżyserka!

Nadszedł w końcu pamiętny 2009 roku, kiedy to nie tylko samolot cudem wylądował na rzece Hudson, czy Obama został pierwszym ciemoskórym prezydentem Stanów Zjednoczonych. W 2009 roku kobieta ponowni została nominowana w kategorii "Najlepszy Reżyser" i po raz pierwszy w historii Oskarów wygrała. Kathryn Bigelow (ur. 1951) jest amerykańską reżyserką, scenografką i producentką. Oskara dostała za film "Hurt Locker". Film został nominowany do Oskarów w 9 kategoriach i wygrał 6 statuetek (Najlepszy, Film, Najlepszy Reżyser, Najlepszy Scenariusz Oryginalny, Najlepszy Montaż Obrazu, Najlepszy Montaż Dźwięku, Najlepszy Dżwięk), natomiast sumarycznie dostał 125 nagród filmowych i 130 nominacji.
Film opowiada historię z 2004 roku, kiedy sierżant William James (Jeremy Renner) przyjeżdża do Iraku na misję do kompanii Bravo. William jest saperem (poprzedni zginął w wyniku wybuchu bomby) i to zapalonym saperem, kocha ryzyko i do śmierci mówi po imieniu. Próbuje współpracować z pozostałymi członkami grupy z różnym skutkiem, zaprzyjaźnia się z lokalnym chłopcem "Beckhamem". Film jest pełen napięcia, zwrotów akcji i śmierci. Myślę, że też próbuje pokazać świat ludzi ryzykujących bardzo wiele na co dzień i poniekąd odpowiada na pytanie, dlaczego im jest tak trudno ten świat opuścić. Ogląda się z zapartym tchem.
Źródło: https://en.wikipedia.org/

Kathryn Bigelow pokonała Jamesa Camerona z "Avatar", Lee Danielsa z "Hey, Skarbie", Jasona Reitmana z "W chmurach" oraz Quentina Tarantino z "Bękarty Wojny". Może i uwielbiam Brada Pitta jako amerykańskiego kapitana w wydaniu Tarantino, ale pani Bigelow była bezsprzecznie najlepsza w tym zestawieniu.
Źródło: https://www.dga.org/
Jeśli istnieje jakiś szczególny opór przed robieniem filmów przez kobiety, to postanowiłam go zignorować jako przeszkodę z dwóch powodów: Nie mogę zmienić swojej płci i nie zamierzam przestać robić filmów.
Dotychczas Kathryn Bigelow wyreżyserowała 20 filmów, otrzymała 85 różnych nagród filmowych i 63 nominacje. W 2010 magazyn "Times" zaliczył ją do 100 najbardziej wpływowych ludzi roku.

2017: Greta Gerwig

Możecie kojarzyć Gretę Gerwig, ponieważ jej ostatnią produkcją były szeroko reklamowane "Małe Kobietki" (na szczęście film był bardziej ujmujący niż książka). Greta Gerwig (ur. 1983) zaczynała od kariery aktorskiej zanim przeszła do reżyserii. W 2017 jej film "Lady bird" został nominowany do Oskarów z 5 kategorii i niestety nie otrzymał żadnej statuetki. Niemniej jednak trzeba to uznać za wielki sukces ponieważ film był debiutem reżyserskim Grety Gerwig. 

"Lady bird" jest moim ulubionym typem filmów, czyli filmów z pomysłem. Jest to historia dojrzewającej dziewczyny / kobiety Christine McPherson (Saoirse Ronan), która kończy liceum i ma mnóstwo przygód czasami śmiesznych, czasami takich z serii "to koniec świata!". Christine jest bardzo ciekawą i ekspresyjną osobą. Co tam będę tłumaczyć, trzeba to obejrzeć.
Źródło: https://en.wikipedia.org/

Wtedy statuetkę za "Najlepszego Reżysera" odebrał Guillermo del Toro za "Kształt wody". Film "Lady bird" zdobył 117 nagród filmowych i 227 nominacji.
Źródło: https://www.ft.com/
Zawsze interesują mnie relacje między kobietami. Intryguje mnie, jak kobiety odnoszą się do siebie nawzajem, czy jest to relacja rodzinna, czy przyjacielska. To niezbadane terytorium w kinie.
Dotychczas Greta Gerwig wyreżyserowała 4 filmy, otrzymała 63 różnych nagród filmowych i 195 nominacji. W 2018 magazyn "Times" zaliczył ją do 100 najbardziej wpływowych ludzi roku.

2021: Emerald Fennell i złota reżyserka Chloé Zhao - po raz pierwszy dwie kobiety nominowane!

2021 to rok niespodzianek, aż 2 kobiety nominowane w kategorii "Najlepszy Reżyser" i w tym pierwsza a historii Azjatka. Zatem Emerald Fennell jest nominowana za film "Obiecująca. Młoda. Kobieta", a Chloé Zhao za "Nomadland". Trzymałam kciuki za którąkolwiek, choć po obejrzeniu obu filmów moje serce było bliżej Emerald Fennell. Akademia jednak zdecydowała inaczej i to „Nomadland” zdobył więcej statuetek. 

Zaczynamy alfabetycznie po nazwisku, Emerald Fennell (ur. 1985) znają już wielbiciele serialu "The Crown", gdzie wystąpiła jako Camilla Parker Bowles. Obecnie lista filmów, w których brytyjka wystąpiła jako aktorka jest o wiele dłuższa niż lista filmów przez nią wyreżyserowanych. Podobnie do Grety Gerwig, Emerald dostała nominacje do Oskarów za debiut reżyserski (nie wliczając filmu krótkometrażowego).
"Obiecująca. Młoda. Kobieta" to film z pomysłem (genialny cover "Toxic" Britney Spears tak w ogóle), historia 30-letniej kobiety Cassie Thomas (Carey Mulligan), która po traumatycznych wydarzeniach w swoim życiu postanawia odegrać się na mężczyznach wykorzystujących nietrzeźwe kobiety. Pytanie, kiedy się kończy zemsta? Jest w ogóle taki punkt w życiu, który jak osiągniemy to zapomnimy o tym, co się wydarzyło? Film jest wyjątkowy, pomysłowy, główna bohaterka gra świetnie, ani ona ani ludzie ją otaczający nie są czarno-biali, jak widać wszystko mi się podoba. Dodatkowo jest kwestia nadużyć seksualnych na uniwersytetach oraz sprawach słowo przeciwko słowu, w których niestety mężczyznom często się udaje wyjść cało, kiedy kobiety / ich ofiary żyją w strachu i poczuciu winy. Tak w ogóle to tytuł filmu odnosi się do sprawy studenta skazanego za 3 napaści seksualne z 2015 roku (Brock Turner), który pomimo wyroków i tak był określany jako "obiecujący młody mężczyzna". 
Źródło: https://en.wikipedia.org/

"Obiecująca. Młoda. Kobieta" dostał 5 nominacji do Oskara (Najlepszy Film, Najlepszy Reżyser, Najlepszy Scenariusz Oryginalny, Najlepsza Aktorka Pierwszoplanowa, Najlepszy Montaż Filmowy) i zgarnął statuetkę za "Najlepszy Scenariusz Oryginalny". Ponadto otrzymała 107 nagród filmowych i 168 nominacji. 
Źródło: https://www.theguardian.com/
Zawsze chciałam robić filmy, na które ludzie będą chcieli pójść do kina i zobaczyć, nawet jeśli będą o sprawach trudnych i niepokojących.
Chloé Zhao (ur. 1982) jest chińsko-amerykańską reżyserką. Dotychczas wyreżyserowała 8 filmów (w tym 4 krótkometrażowe). Zdobyła za "Nomadland" 6 nominacji do Oskarów (Najlepszy Film, Najlepszy Reżyser, Najlepsza Aktora Pierwszoplanowa, Najlepszy Scenariusz Adaptowany, Najlepszy Montaż Filmu, Najlepsze Zdjęcia) i wygrał 3 statuetki za "Najlepszy Film", "Najlepszego Reżysera" i "Najlepsza Aktora Pierwszoplanowa" dla Frances McDormand. Łącznie film zdobył już 227 nagród filmowych i 135 nominacji.
"Nomadland" jest typowym filmem drogi, bez zwrotów akcji, napisałabym nawet że momentami usypiającym. Jest to historia starszej kobiety Fern (Frances McDormand), która traci najpierw męża, potem pracę i postanawia zamieszkać w swoim vanie. Film pokazuje tez innych ludzi, którzy w większości zagrali samych siebie żyjących w swoich samochodach / kamperach jak "współcześni nomadzi". Główna aktorka przez 5 miesięcy mieszkała w samochodzie nazwanym "Vanguard", który sama udekorowała. Film jest oparty na książce "Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century" autorstwa Jessica Bruder. Pytanie, to ludzie izolujący się, biedni, czy prawdziwie wolni?
Źródło: https://en.wikipedia.org/

Chloé Zhao zdybyła łącznie 147 nagród filmowych i 92 nominacje.
Źródło: https://www.hollywoodreporter.com/

To bardzo ważne dla feminizmu, abyśmy mówili naszym córkom, że powinny być silne. Mówienie naszym synom, że mogą być wrażliwi, że na ekranie mogą pojawić się postacie, które nie są idealnie męskimi kowbojami, którzy nigdy nie zawodzą, jest równie ważne dla feminizmu.

Pełna lista wygranych tutaj.


Źródła:

Labels: