Femistorie

Prekursorka dziennikarstwa śledczego Nellie Bly, źródło: podroze.onet.pl Jej pełne imię to Elizabeth Cochran Seaman. Urodziła się w 1864 roku w Pittsburgh (Stany Zjednoczone), miała 14 rodzeństwa. Z powodu braku funduszu była w średniej szkole tylko jeden semestr. Kiedy w gazecie "Pittsburgh Dispatch" przeczytała artykuł  "Do czego nadają się dziewczęta" (ang. „What Girls Are Good For”), definiujący miejsce kobiet w kuchni, przy dzieciach i przy mężu, na pewno nie w pracy - napisała do list podpisując się "Samotna Sierota" (ang. "Lonely Orphan Girl"). Redaktor był pod wrażeniem jej pióra i zaproponowano jej etat. Wtedy kobiety używały pseudonimów - od popularnej piosenki Stephena Fostera zaproponowano „Nelly Bly”, jednak podczas druku przez pomyłkę napisano „Nellie Bly” i tak zostało.  Dziennikarka od razu wzięła się do ciężkiej pracy. Jak pisała o życiu pracujących kobiet, to zatrudniała się w fabrykach. Artykuły były bardzo popularne, ale właśc

"Żaden kraj nie może prawdziwie rozkwitnąć, jeśli tłumi potencjał swoich kobiet i pozbawia się zasług połowy swoich obywateli" Michelle Obama, źródło: wydawnictwoagora.pl Amerykańska prawniczka, żona 44 prezydenta Stanów Zjednoczonych (w latach 2009-2017) i pierwsza ciemnoskóra Pierwsza Dama. Jej autobiografia "Becoming" wydana w 2018 roku uzyskała kontrakt w wysokości 65 milionów dolarów - najwyższą kwotę jaką kiedykolwiek zapłacono za prezydencki pamiętnik. Ma dwójkę dzieci. Źródła: pl.wikipedia.org, wydawnictwoagora.pl, vogue.co.uk Oryginał: "No country can ever truly flourish if it stifles the potential of its women and deprives itself of the contributions of half of its citizens."

Od dzisiaj można także posłuchać Femistorii! Ruszam z odcinkiem o aborcji w starożytności. Zapraszam serdecznie i wszystkiego kobiecego! Link do dokumentu z tekstem do odcinka: https://drive.google.com/file/d/1x8mwMYUP_kzKalCMf9bqbxIIe8Gu9zIP/view?usp=sharing Źródła do podcastu: http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Celsus/1*.html http://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/65439/014_Debita_Magdalena_Lekarz_w_starozytnym_Rzymie.pdf https://amnesty.org.pl/aborcja-najwazniejsze-fakty/ https://ciekawostkihistoryczne.pl/2016/07/19/jak-dlugo-zyli-starozytni-rzymianie/ https://ciekawostkihistoryczne.pl/2018/02/10/wyrywanie-dzieci-hakiem-horror-porodow-w-starozytnosci/ https://egipt.fandom.com/wiki/Pismo_hieratyczne https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_abortion https://pl.wikipedia.org/wiki/Asklepiades_z_Prusy https://pl.wikipedia.org/wiki/Didache https://pl.wikipedia.org/wiki/Empedokles https://pl.wikipedia.org/wiki/Garum https://pl.wikipedia.org/wiki/Her

Twórczyni gry Monopoly Elizabeth J. Magie, źródło: thelabmagazineonline.com Urodziła się w mieście Macomb w stanie Illinois. Jej ojciec był wydawcą gazety i abolicjonistą, czyli popierał ruch walczący o zniesienie niewolnictwa i handlu ludźmi. Zaczęła pracę jako stenotypistka, czyli pisała na maszynie stenograficznej za pomocą pisma "steno", bazującego na sylabach. Zajmowała się także dziennikarstwem, aktorstwem, pisaniem krótkich opowiadań, poezji. Była też inżynierem, swój pierwszy patent otrzymała w wieku 26 lat na usprawnienie mechanizmu rolkowego w maszynie stenograficznej. Na tamte czasy kobiety otrzymywały <1% z patentów.  "Nie jesteśmy maszynami. Dziewczyny mają rozum, pragnienia, nadzieje i ambicje".  Politycznie Elizabeth była aktywistką oraz feministką. Pracując jako stenotypistka zarabiała $10 miesięcznie (około $255.28 obecnie, czyli 965zł) i bez pomocy męża nie byłaby się w stanie utrzymać. Aby zwrócić uwagę opinii publicznej na ten problem wykupiła

Fotografka, artystka Annie Leibovitz, źródło: https://www.sacurrent.com/ Urodziła się jako trzecia z sześciorga dzieci nauczycielki tańca nowoczesnego oraz pułkownika lotnictwa. Zawód fotografa jak sama twierdzi wybrała ze względu na swoją nieśmiałość, aparat jest tarczą chroniącą przed światem.  Pierwszą pracę rozpoczęła w magazynie "Rolling Stone" (1970-1983), gdzie zaczynała jako główny fotograf i awansowała na dyrektora artystycznego. W roku 1975 została poproszona przez Micka Jaggera o uwiecznienie ich trasy koncertowej.  Koncert Rolling Stones, źródło: https://theartgorgeous.com/ W 1980 roku zrobiła swoją najsłynniejszą sesję Lennona i Yoko Ono tuż przed śmiercią artysty.  Yoko Ono i John Lennon, źródło:  https://www.artsy.net/ "To doskonały przykład jak okoliczności zmieniają zdjęcie. Nagle zdjęcie ma historię. Patrzysz i myślisz, że to ich ostatni pocałunek albo pożegnanie. Możesz wymyśleć wiele historii. Myślę, że to niesamowite jak fotografia ma wiele poziomów.

Pierwsza reżyserka Alice Guy-Blaché, około 1913, źródło: https://www.nytimes.com/ Alice Guy-Blaché urodziła się we Francji, gdzie też rozpoczęła pracę jako sekretarka i stenotypistka w paryskiej firmie fotograficznej. Kiedy jej firmę przejęła Gaumont (firma filmowa, nazwana od jednego z właścicieli Léona Gaumont - pioniera kinematografii, który stworzył podstawy filmu dźwiękowego), Alice zaczęła wdrażać się w świat kina. Po pokazie kinematografu braci Lumière "Robotnicy wychodzą z fabryki Lumière", wpadła na pomysł ekranizacji fikcyjnej historii, na którą dostała zgodę od szefa pod warunkiem, że nie zaniedba obowiązków sekretarki. Jej film "Wróżka w kapuście" (org. La Fée aux Choux), z 1896 roku jest prawdopodobnie pierwszym filmem fabularnym na świecie. W jednej z wersji kobieta ubrana w piękną suknię tańczy w ogrodzie z wielkimi kapustami i wyciąga z nich dzieci oraz lalki. W latach 1896 - 1906 roku zrobiła około 100 filmów i była jedyną reżyserką na świecie. &quo

 "W piekle jest specjalne miejsce dla kobiet, które nie pomagają innym kobietom" Madeleine Albright, źródło:  https://pl.wikipedia.org/ Amerykańska dyplomatka, urodzona w Czechosłowacji. Była profesorem spraw międzynarodowych i dyrektorem ds. kobiet w Programie Spraw Zagranicznych na Uniwersytecie Georgetown oraz amerykańską ambasador przy ONZ. Madeleine Albright na okładce magazynu "Time", 1999, źródło:  https://pl.wikipedia.org/ W 1996 została nominowana przez Billa Clintona na stanowisko 64 sekretarza stanu i była pierwszą kobietą na tym stanowisku. Była propagatorką demokracji w świecie i chciała powstrzymania zbrojeń nuklearnych. Na spotkania z  ważnymi osobistościami starannie dobierała broszki, np. na spotkanie z  Saddamem Husajnem wpinała broszkę ze żmiją, a z Władimirem Putinem ulubione trzy małpki, które „nie mówią, nie widzą, nie słyszą”, co nawiązywało do rosyjskiej polityki wobec Czeczenii, dla Nelsona Mandeli wpięła spinkę z zebrą. Ma trójkę dzieci. Źr

Wisława Szymborska, źródło: https://wyborcza.pl/ Polska poetka, eseistka, tłumaczka. Założycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich od 1989 roku. Zadebiutowała w 1945 na łamach "Dziennika Polskiego" wierszem "Szukam słowa". W 1996 roku otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury „za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”. Wisława Szymborska i Kornel Filipowicz, źródło: http://kulturownia.pl/ W odczycie noblowskim "Poeta i świat" powiedziała:  "Zgoda, w mowie potocznej, która nie zastanawia się nad każdym słowem, wszyscy używamy określeń: “zwykły świat”, “zwykłe życie”, “zwykła kolej rzeczy” … Jednak w języku poezji, gdzie każde słowo się waży, nic już zwyczajne i normalne nie jest. Żaden kamień i żadna nad nim chmura. Żaden dzień i żadna po nim noc. A nade wszystko żadne niczyje na tym świecie istnienie." NIENAWIŚĆ (z "Koniec i początek" 1

"Im więcej rozmawiam o feminizmie, tym bardziej dostrzegam że walka o prawa kobiet stała się synonimem nienawiści do mężczyzn. To musi się skończyć." Emma Watson, źródło: https://fashionpost.pl/ Aktorka, aktywistka, feministka. Jest Ambasadorką Dobrej Woli dla Równości Płci i realizuje kampanię ONZ HeForShe. Prowadzi też fenimistyczny klub książki Our Shared Shelf. Źródła: fashionpost.pl, harpersbazaar.com, wikipedia.org Oryginał: The more I have spoken about feminism the more I have realized that fighting for women's rights has too often become synonymous with man-hating. If there is one thing I know for certain, it is that this has to stop.

Pierwsza ciemnoskóra kobieta, która została lekarką medycyny w USA oraz jako jedyna kobieta o wykształceniu lekarskim opublikowała dyskurs medyczny w XIX wieku Szpital polowy, 1898, źródło: https://www.thevintagenews.com/ Rebeccę wychowywała ciocia pielęgniarka, która opiekowała się sąsiadami w potrzebie. Jej siostrzenica także zaczęła swoją karierę w branży medycznej jako pielęgniarka, jednak po kilku latachdostała się do New England Female Medical College w Bostonie - szkoły medycznej dla kobiet założonej przez Samuela Gregory'ego. Kiedy rozpoczynała w USA było ponad 54tys. lekarzy z czego 300 kobiet (~5 ‰ ) i żadna nie była ciemnoskóra. W 1864 roku Rebecca Lee Crumpler uzyskała tytuł doktora medycyny. Korytarz szpitalny, 1890-1910, źródło: https://www.thevintagenews.com/ Przez lub dzięki wojnie secesyjnej i w efekcie ogromnemu zapotrzebowaniu na lekarzy, kobietom łatwiej było otrzymać praktykę.  Zaczynała od pracy z biednymi główne ciemnoskórymi kobietami i dziećmi. Następnie pr

Autoportret, Margaret Carpenter, 1817, źródło: https://en.wikipedia.org/ Brytyjska malarka, uznana portrecistka. Wystawiano jej prace w Royal Academy w latach 1818 - 1866. W 1823 roku recenzent napisał o jej obrazie " Head of a Polish Jew ":  "Bardzo rzadko zdarza się, by taki obraz powstał z ręki kobiety. Mamy tutaj kolor, światło, siłę i wrażenie oraz rysunek anatomiczny".  Portrait of a Polish Jew (Portret polskiego żyda), Margaret Carpenter, źródło: https://www.christies.com/ Wyszła za mąż za archiwistę w British Museum i miała 2 synów, też malarzy. Po śmierci jej męża królowa Wiktoria przyznała jej roczną emeryturę w wysokości 100 funtów (obecnie byloby to okolo 12tys. funtów, czyli okolo 60tys. zł). Namalowała około 1100 obrazów. Maria Stella Petronilla, Margaret Carpenter, źródło: https://stlukesguild.tumblr.com/ John Bird Sumner, Margaret Carpenter, źródło: https://stlukesguild.tumblr.com/ Charles Saline Thellusson, Margaret Carpenter, źródło: https://stluke

"Kiedy mężczyzna wyraża swoją opinię, jest mężczyzną. Kiedy kobieta wyraża swoją opinię, jest ździrą." Bette Davis, źródło: https://en.wikipedia.org/ Amerykańska aktorka, pełne imię to Ruth Elizabeth „Bette” Davis . Wielokrotnie nagradzana - 11 razy nominowana do Oskara, odebrała nagrodę 2 razy za rolę w filmie Dangerous (1935) oraz Jezebel (1938). Zagrała w ponad 100 filmach. Uznawana za jedną z największych aktorek wszech czasów.  Była 4-krotnie zamężna i miała 3 dzieci. Źródła: harpersbazaar.com, wikipedia.org Oryginał: „When a man gives his opinion, he's a man; when a woman gives her opinion, she's a bitch.”